By Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 2018 yılında katıldığı 8 Mart Dünya Kadınlar Günü etkinliğindeki “İslam’ın güncellenmesi gerekiyor” açıklaması, dünya liderleri tarafından da ‘dinlerin gelişimi’ olarak vurgulanıyor.
İslam’ın kendi terminolojisinde yer alan “tecdid” ve “içtihat” kavramları, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından dile getirilmiş ve oldukça yankı uyandırmıştı. Erdoğan, “Bunlar, İslam’ın güncellenmesi gerektiğini bilmeyecek kadar aciz. İslam’ı 14-15 asır öncesi hükümleriyle bugün uygulayamazsınız” sözlerine açıklama getirerek şunları ifade etmişti:
“Değişimi inkar etmek, kafasını kuma gömen deve kuşu misali kendi kendini kandırmak demektir. Elbette asla değişmeyen ve değişmeyecek olan kurallar da ilkeler de vardır. Ama bunlardan hareketle yapılan içtihatlar, geliştirilen kurallar ve bunların uygulamadaki karşılıkları elbette zamana, şartlara, imkanlara göre değişecektir. Mecelle kaidesidir.”
Zamanın değişmesiyle ahkamın da değişeceğinin inkar edilemez olduğunu belirten Erdoğan, “Kurallar bunlardır, bunlarla hareket edilir. Eğer biz, içtihatları değiştirmezsek yani uygulamaya ilişkin kuralları, içinde bulunduğumuz şartlara göre sabit olan naslara uygun şekilde yenilemezsek sadece kendi kendimizi kandırmış oluruz. Müslümanlar eskiden olduğu gibi şimdi de kendilerini sürekli olarak geliştirmek durumundadır. Müçtehitlerimizin de tarihin seyri içinde yaptıkları bu değil midir? İnsanlığın bugün ulaştığı noktada sahip olduğu imkanları; teknolojiyi, iletişimi, şehirleşmenin getirdiği insan ilişkilerini nasıl yok sayabiliriz. Bu tutum biraz önce ifade ettiğim Mecelle kaidesine de aykırıdır” şeklinde ifade etmişti.
Erdoğan’ın bu ifadeleri, geçtiğimiz günlerde Çin Devlet Başkanı Xi Jinping tarafından da Çin Ulusal Din İşleri Toplantısı’nda benzer bir yaklaşımla vurgulandı.
“Dinleri, Çin’in şartlarıyla birlikte geliştirme ilkesi muhafaza edilmeli”
Aynı zamanda Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreterliği görevini yürüten Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, dinleri Çin’in şartlarıyla birlikte geliştirme ilkesinin muhafaza edilmesinin ve dinlerin sosyalist toplumla bir arada büyüyebilmesi için aktif rehberlik sağlanmasının önemine vurgu yaptı.
(Xinhua/Ding Haitao)
Xi Jinping, Partinin yeni dönemde din işlerine ilişkin teorisinin, din işlerine ilişkin temel politikanın ve dini inanç özgürlüğüne ilişkin politikanın tam olarak uygulanmasının altını çizdi. Partinin dini inanç özgürlüğü ve insanların dini inançlarına saygı gösterilmesi konusundaki görüşleri, Çin’in, ülkedeki çeşitli dinlere bağlı insanların gelişmesine öncülük etmek adına ortaya konulan bir çaba olarak öne çıkıyor.
2012’deki 18. ÇKP Ulusal Kongresi’nden bu yana din işleriyle ilgili çalışmalarda ilerleme kaydedildiğine dikkat çeken Xi Jinping, Parti ve hükümet etrafında geniş dini inananları bir araya getirme, dinler arasında olumlu ve sağlıklı ilişkiler kurma, dini grupların kendi kendilerini güçlendirmelerinde destek verilmesi gerektiğini söyledi.
Xi, dini çevreleri kendi eğitimlerini, öz yönetimlerini ve öz disiplinlerini geliştirmeleri için desteklemeyi ve yönlendirmeyi vurgulayarak, dini faaliyetlerin kanun ve yönetmeliklerin öngördüğü kapsamda yürütülmesi gerektiğini, kamu düzenini bozmaması, eğitim, yargı ve idari işlerin yanı sıra sosyal hayata müdahale etmemesi gerektiğini söyledi.
“Dinler arasında birlikte yaşamı sağlayabilmek için gelişimlerine katkıda bulunmalıyız”
Eski Almanya Başbakanı Angela Merkel, 2018 yılında başkent Berlin’de İsveç Başbakanı Stefan Löfven ile yaptığı görüşme sonrası düzenlenen ortak basın toplantısında, dinler arasında barışçıl bir birlikte yaşam için çaba harcanması ve dinlerin birlikte gelişmesi gerektiğine dikkati çekmişti.
Merkel, “Ülkemizi Hristiyanlık büyük ölçüde şekillendirmiştir ve bu hala da sürmektedir. Musevilik damgası da vardır. Ancak günümüzde artık Almanya’da 4 milyon Müslüman yaşamaktadır. Ve burada dinlerini yaşıyorlar. Müslümanlar da Almanya’ya ait ve böylece dinleri olan İslam da. Biz anayasa temelinde ve anayasaya uygun bir İslam istiyoruz. Geçmişte de bunu her zaman açık şekilde ifade ettim. Dinler arasında birlikte yaşamı sağlayabilmek için her türlü çabayı harcamalı ve gelişimlerine katkıda bulunmalıyız. Bu alanda İslam Konferansı da önemli bir araç” şeklinde konuştu.
Yorumlar